Wat is het?

Ethylhexyl salicylaat is een UV-filter die beschermt tegen UVB-straling. Het gebruik ervan is gereguleerd door de EU en de FDA (VS) tot maximaal 5% in cosmetische producten zoals zonnebrandcrème.

Wat is het probleem?

Naast hun vermogen om ons te beschermen tegen zonnebrand, kunnen UV-filters soms bijwerkingen hebben zoals het veroorzaken van foto-toxische allergieën (allergie wanneer je wordt blootgesteld aan UV-licht) en hormoonverstorende effecten.

In 2005 liet een in-vitro studie (studie op niet-levende organismen zoals gistcellen – reageerbuisjes, enz.) zwakke hormoonverstorende effecten zien, maar in de studie werd geconcludeerd dat om te bevestigen of UV-filters oestrogene of antagonistische effecten hebben, in-vivo testen (testen op levende organismen) vereist zijn.

Wat zeggen de experts?

In 2007 gaf het Wetenschappelijk Comité voor Cosmetica en Consumentenproducten een oordeel over de UV-filter en stelde vast dat ethylhexyl salicylaat een lage toxiciteit heeft met een hoge no-effect level.

Dit betekent dat je een hoge concentratie kunt gebruiken zonder bijwerkingen. Ook werd vastgesteld dat het niet irriterend of bijtend is bij huidcontact. Herhaalde blootstelling aan de stof liet in twee afzonderlijke experimenten geen schadelijke effecten zien. Tests op foto-toxiciteit en foto-contactallergie waren negatief, evenals testen op mutageniciteit, clastogeniciteit (1), foto-mutageniciteit en foto-clastogeniciteit, uitgevoerd met bacteriële en weefselkweek systemen. Tests op percutane absorptie in de loop van 6 experimenten met menselijke huid ex vitro toonden zeer lage absorptie aan. De veiligheidsmarge (2) werd dienovereenkomstig als zeer hoog beoordeeld. De stof was gedurende een aanzienlijke periode onder voorwaardelijke toelating en er waren geen nadelige effecten bij gebruik gerapporteerd.

In 2018 deed de Cosmetic Ingredient Review (CIR) een veiligheidsbeoordeling van salicylzuur en salicylaten, waarbij ook ethylhexyl salicylaat werd beoordeeld.

CIR concludeerde dat het ingrediënt veilig is in cosmetica bij het huidige gebruik en concentraties, mits geformuleerd om niet-irriterend te zijn.

Standpunt van AllergyCertified

Om een product AllergyCertified te maken, voeren we altijd een risicobeoordeling uit op basis van de concentratie van de verschillende ingrediënten en het type product (er is een groter risico bij leave-on producten zoals crèmes en lotions vergeleken met rinse-off producten zoals shampoo, zeep, enz.).

We verkrijgen informatie over grondstoffen en controleren deze op onzuiverheden. In deze beoordeling controleren we de ingrediënten op allergene, hormoonverstorende en/of kankerverwekkende effecten. Op basis van onze beoordeling hebben we vastgesteld dat ethylhexyl salicylaat veilig is bij gebruik in wettelijk toegestane concentraties van 5% in zonnebrandcrème.

Onze conclusie is gebaseerd op het SCCP-oordeel, waarin werd geconcludeerd dat de stof gedurende een aanzienlijke tijd onder voorwaardelijke toelating stond en dat er geen schadelijke effecten bij gebruik waren gemeld. En dat testen uitwezen dat het niet allergeen of kankerverwekkend is.

Het staat niet op de prioriteitenlijst van de Europese Commissie voor potentiële hormoonverstorende stoffen, noch op de SIN-lijst (3) (SIN-list database, 2014). En het komt niet voor op lijst I (hormoonverstorend) of lijst III (vermoedelijk hormoonverstorend) in de database voor hormoonverstorende stoffen. Het staat wél op lijst II, wat betekent dat het opnieuw wordt onderzocht op hormoonverstorende eigenschappen, maar tot nu toe zijn er geen andere conclusies dan hierboven genoemd.

Mocht het uiteindelijk worden geclassificeerd als hormoonverstorend, dan zal het niet langer zijn toegestaan in een AllergyCertified-product.

Aantekeningen:

(1) Een clastogeen is een mutagene stof die leidt tot of breuken veroorzaakt in chromosomen, waardoor delen van het chromosoom worden verwijderd, toegevoegd of herschikt.

(2) Veiligheidsmarge/Margin of Safety (MOS): Voor een chemische stof met gezondheiddrempels wordt een MOS ≥ 100 over het algemeen als beschermend beschouwd. MOS is de verhouding tussen de afgeleide referentiedosis (zoals ADI, RfD, DNEL) en het voorspelde of geschatte blootstellingsniveau/dosis bij mensen.

(3) SIN-lijst: lijst met stoffen van groot zorgwekkend belang.

Referenties

• Danish Environmental Protection Agency. Survey and health assessment of UV filters, Survey of chemical substances in consumer products No. 142, 2015

• Danish Centre on Endocrine Disrupters. Evaluation of 22 SIN List 2.0 substances according to the Danish proposal on criteria for endocrine disrupters

• Ulla Hass et al., National Food Institute, Technical University of Denmark

• Anna-Maria Andersson et al., Department of Growth and Reproduction, Copenhagen University Hospital

• Henrik Holbech et al., Institute of Biology, University of Southern Denmark

• Danish Centre for Endocrine Disrupters. Assessment of the endocrine disrupting potential of 23 UV-filters, j.no. MST-656-00150

• Marta Axelstad et al. & Ulla Hass, National Food Institute, Technical University of Denmark

• Karin Lund Kinnberg et al., Institute of Biology, University of Southern Denmark

• Morohoshi et al. (2005). Estrogenic Activity of 37 Components of Commercial Sunscreen Lotions Evaluated by in Vitro Assays. Jun;19(4):457-69.

• CIR Safety Assessment. (2003). Safety Assessment of Salicylic Acid and Salicylates (incl. Ethylhexyl Salicylate). International Journal of Toxicology, 22 Suppl 3:1-108.