Wat is Formaldehyde

Formaldehyde is een chemische stof die zowel in de natuur als in levende organismen, inclusief mensen, voorkomt. Ook wordt het synthetisch geproduceerd als een waterige oplossing. Het wordt gebruikt in diverse producten zoals verf, impregneermiddelen, lijm, coatings, vulmiddelen, pleisters, boetseerklei, polymeren, biociden en polijstmiddelen, en in cosmetica zoals crèmes, shampoos, balsems, zeep, handdesinfectiemiddelen en huishoudproducten zoals detergenten en schoonmaakmiddelen.
Formaldehyde is aanwezig in zowel binnen- als buitenlucht op lage niveaus, meestal minder dan 0,03 delen formaldehyde per miljoen delen lucht (ppm).

In cosmetica en huishoudproducten wordt formaldehyde meestal toegevoegd als conserveermiddel om bacteriën en schimmels te voorkomen. Het kan echter ook als onzuiverheid aanwezig zijn, doordat het vrijkomt uit andere chemicaliën die aan het product zijn toegevoegd. Deze chemicaliën worden formaldehyde-afgevers of -donoren genoemd en geven formaldehyde af in aanwezigheid van water.

Wat is het probleem?

Allergie
Formaldehyde is een veelvoorkomende oorzaak van huidallergieën. Europese studies tonen aan dat 2–3% van de huidallergiepatiënten allergisch is voor formaldehyde. In de VS ligt dat percentage zelfs op 8–9%.
Een allergie voor formaldehyde kan lastig zijn, omdat je niet alleen formaldehyde zelf moet vermijden, maar ook stoffen die formaldehyde kunnen afgeven.

Meer dan 30 chemicaliën zijn geïdentificeerd als formaldehyde-afgevers. In cosmetica zijn er 11 bekende formaldehyde-afgevers die allergische reacties kunnen veroorzaken. Bij industriële producten wordt het nog lastiger, aangezien de afgevers verschillende namen kunnen hebben.

Formaldehyde-afgevers die in cosmetica kunnen worden gevonden:

• Benzylhemiformal

• 2-bromo-2-nitropropaan-1,3-diol

• 5-bromo-5-nitro-1,3-dioxaan

• Diazolidinylureum

• DMDM-hydantoïne

• Formaldehyde

• Imidazolidinylureum

• Methenamine

• Paraformaldehyde

• Natriumhydroxymethylglycinaat

• Quaternium-15

In industriële producten kunnen formaldehyde-afgevers verschillende namen hebben:

• 2-Bromo-2-nitropropane-1,3-diol
• 5-Bromo-5-nitro-1,3-dioxane
• Benzylhemiformal
• Brom-nitro-dioxan
• Brom-nitro-propandiol
• Bronidox
• Bronopol
• Chloroallyhexaminiumchlorid
• Diazolidinyl urea
• Dimethylol urea
• Dimethylhydantoin formaldehyd resin
• Dimethylol-dimethylhydantoin
• Dimethylurea
• DMHF
• DMDM hydantoin
• Dowicil 200
• Dowicil 75
• Euxyl K 200
• Formaldehyde
• Formalin
• Germall II
• Germall 115
• Grotan BK
• Hexamethylentetramin
• Hexamine
• Imidazolidinyl urea
• MDM hydantoin
• Methenamin
• Monomethylol-dimethylhydantoin
• N-methylol-chloracetamid
• N-methylolethanolamin
• Parmetol K50
• Paraformaldehyde
• Polyoxymethylen
• Preventol D2
• Quaternium-15
• Sodium hydroxymethylglycinate
• Trihydroxyethylhexahydrotriazin

Studies

Huidallergie is afhankelijk van de concentratie. Hoe hoger de concentratie waaraan je wordt blootgesteld, hoe groter het risico op een allergische reactie. Dit betekent ook dat je niet altijd een allergische reactie zult hebben op een stof waarvoor je allergisch bent, zolang de concentratie maar laag genoeg is.

Een voorbeeld is nikkel: veel studies tonen aan dat mensen met een nikkelallergie geen reactie vertonen bij zeer lage concentraties (10 ppm).
Voor formaldehyde geldt iets soortgelijks.

In een Deense studie werden 20 patiënten met een formaldehyde-allergie blootgesteld aan een reeks verdunningen: 25, 50, 250, 500, 5000 en 10.000 ppm formaldehyde in water. Alle 20 patiënten reageerden op 10.000 ppm, 9 van de 20 op 5000 ppm, 3 op 1000 ppm, 2 op 500 ppm en slechts 1 patiënt op 250 ppm.
Een jaar later werd deze laatste patiënt opnieuw getest op 50, 100 en 250 ppm, zonder enige reactie. Op basis hiervan werd de drempelconcentratie voor allergische patiënten vastgesteld op 250 ppm.

Belangrijker nog dan de drempel voor positieve patch-testreacties is het bepalen welke concentraties eczeemachtige reacties kunnen veroorzaken bij normaal gebruik.
In een andere studie bij 11 formaldehyde-gevoelige patiënten werd geconcludeerd dat niveaus onder 30 ppm doorgaans worden verdragen, zelfs op gevoelige huidgebieden zoals de oksels.

AllergyCertified

Formaldehyde kan veel bijwerkingen hebben, zoals allergische reacties, toxiciteit bij huidcontact, en het kan kanker veroorzaken bij hoge blootstellingsniveaus.
Daarom mogen producenten geen formaldehyde of formaldehyde-donoren als conserveermiddel gebruiken in producten die AllergyCertified-gecertificeerd zijn.

Het is echter onmogelijk om formaldehyde volledig te vermijden, omdat het van nature aanwezig is in de lucht en veel producten zelf formaldehyde afgeven.
Als onzuiverheid staat AllergyCertified maximaal 10 ppm toe, een concentratie die onder de veilige drempel ligt, zodat zelfs mensen met een formaldehyde-allergie deze producten veilig kunnen gebruiken.

De toxicologen van AllergyCertified controleren altijd op formaldehyde tijdens de risicoanalyse bij de certificeringsprocedure, en productmonsters worden getest om te garanderen dat fabrikanten aan deze eisen voldoen.

Literatuur

• Allergic contact dermatitis from formaldehyde.A case study focusing on sources of formaldehyde exposure. Flyvholm M et al. Contact Dermatitis 1992; 27 27-26;
• Contact allergy epidemics and their controls. Thyssen JP, Johansen JD, Menné T. Contact Dermatitis. 2007; 56:185‐195.
• Formaldehyde‐releasers: relationship to formaldehyde contact allergy. Contact allergy to formaldehyde and inventory of formaldehyde‐releasers. Anton C De Groot et al. Contact Dermatitis 2009:61;63-85.
• Formaldehyde and formaldehyde releasers. Flyvholm M-A. Contact dermatitis.
• Formaldehyde and formaldehyde releasers. Kanerva L et al. Handbook of Occupational Dermatology, Springer verlag 2000, 474-478.
• Formaldehyde‐releasers in cosmetics: relationship to formaldehyde contact allergy. Part 2. Patch test relationship to formaldehyde contact allergy, experimental provocation tests, amount of formaldehyde released, and assessment of risk to consumers allergic to formaldehyde Groot A, White IR, Flyvholm MA, Lensen G, Coenraads PJ.. Contact Dermatitis. 2010;62:18‐31.
• Formaldehyde exposure and patterns of concomitant contact allergy to formaldehyde and formaldehyde‐releasers Lundov MD, Johansen JD, Carlsen BC, Engkilde K, Menné T, Thyssen JP. Contact Dermatitis. 2010; 63:31‐36.
• Formaldehyde & Silylates. CIR EXPERT PANEL MEETING JUNE 27-28, 2011
• Formaldehyde/Methylene Glycol. CIR EXPERT PANEL MEETING MARCH 3-4, 2011
• Preservative allergy in Denmark (1985–2008). Thyssen JP, Engkilde K, Lundov MD, Carlsen BC, Menné T, Johansen JD. Contact Dermatitis 2010, 62: 102–108.
• White JML, de Groot A, White IR. Cosmetics and skin care products. In: Johanssen JD, Frosch PJ, Lepoittevin JP, eds. Contact Dermatitis. 5th ed. Berlin: Springer; 2011:596‐597.
• Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS). OPINION ON the safety of the use of formaldehyde in nail hardeners. November 2014
• Ten -year trends in contact allergy to formaldehyde and formaldehyde donors. Ida M Fasth et al. Contact Dermatitis aug 2018
• The Scientific committee on Cosmetic Products and Non -food products intended for consumes Opinion concerning the determination of certain formaldehyde releasers in Cosmetic products temporal trends of